Duurzame inzetbaarheid: hoe creëer je een bedrijfscultuur waarin de gezondheid en het welzijn van werknemers centraal staat.

Na meer dan een jaar waarin de manier waarop mensen hun werk doen radicaal is veranderd, keert een groot deel van Nederland langzaam terug naar het kantoor en zien ze hun collega’s eindelijk weer face-to-face.

Ondanks dat voor de meesten de werkplek waarschijnlijk nauwelijks veranderd is, ziet de wereld er anders uit dan vóór de pandemie.

Mentale gezondheid, stress en angst

De afgelopen jaren is meer dan 60% van het ziekteverzuim in Nederland toe te schrijven aan stress en burn-out. De impact van Covid-19, zorgt ervoor dat het aantal nog verder stijgt en werknemers worden geconfronteerd met nieuwe risicofactoren voor hun mentale gezondheid.

Onderzoeken laten zien dat de meeste mensen de grotere flexibiliteit door thuiswerken op prijs stellen. Daar tegenover staat echter een andere groep die een verhoogde mate van stress en angst hebben ervaren, voornamelijk door de vervaging van de grens tussen het werk- en privéleven, en de bijbehorende negatieve impact op hun geestelijke gezondheid.

In een onlangs gepubliceerd verslag door McKinsey zegt 46% van de werknemers in Europa dat ze een matige tot hoge mate van burn-out voelen in hun huidige functie. In hetzelfde rapport zegt bijna de helft dat ze zouden willen dat hun organisatie meer aandacht besteedt aan welzijn, en beter communiceert over beleid, verwachtingen en mogelijkheden voor nieuwe manieren van werken.

De huidige thuiswerkregelingen lijken vooral impact te hebben op vrouwelijke werknemers, omdat zij vaker hun werktijden moeten combineren met hun verantwoordelijkheden om voor het gezin te zorgen. Tevens hebben werknemers het sociale aspect van hun werkplek gemist. In plaats daarvan zaten ze het afgelopen jaar veelal thuis geïsoleerd.

In het onderzoek van McKinsey gaf ongeveer 44% van de respondenten aan bang te zijn dat werken op afstand afbreuk doet aan de saamhorigheid en samenwerking tussen collega’s. De meeste medewerkers zien daarom liever een ‘hybride’ model, waarbij ze 2-3 dagen per week op kantoor kunnen werken.

Fysieke gezondheid

Naast de impact op mentaal welzijn, heeft de pandemie ook invloed gehad op de fysieke gezondheid van mensen. Maar liefst 1 op de 5 Nederlanders is besmet geraakt met Covid-19, waardoor bedrijven in veel sectoren het ziekteverzuim hebben zien klimmen tot een hoogte die de afgelopen eeuw zelden is voorgekomen.

Het ziekteverzuim was met 4,9% in het vierde kwartaal van 2020 op z’n hoogst, en deze zal in 2021 waarschijnlijk op een hoger niveau dan gemiddeld blijven hangen.

Het is nog onduidelijk in hoeverre deze cijfers direct aan Covid-19 kunnen worden toegeschreven, maar één ding is zeker: de langetermijngevolgen van een pandemie die maar één keer in een mensenleven voorkomt, vereisen dat organisaties extra zorg en aandacht besteden aan de gezondheid en het welzijn van hun personeel.

Proactieve aanpak

Als we vooruitkijken is het voor bedrijven van vitaal belang om het beleid ten aanzien van gezondheid en welzijn te vernieuwen, en het taboe omtrent verzuim op de werkvloer te doorbreken.

Als bedrijven de gezondheidsproblemen van werknemers negeren, heeft dit op langere termijn een negatief effect en wordt de kans op uitval door burn-out alleen maar groter.

Gezien de complexe dynamiek anno 2021, kunnen bedrijven zich het niet langer veroorloven om het welzijn van werknemers slechts als korte termijndoel te zien.

In plaats daarvan, hebben bedrijven een ‘360 graden’ programma nodig om de gezondheid en het welzijn van medewerkers bij de kern aan te pakken, in aanvulling op initiatieven rondom talentbehoud, productiviteit en betrokkenheid. Persoonlijke gezondheidschecks zijn hierbij een bruikbaar instrument.

Vitaliteit op de werkvloer is een enorme uitdaging, aangezien mensen weer moeten wennen aan hun terugkeer naar kantoor of een hybride aanpak waarbij ze kantoor en thuiswerken combineren.

Volgens het CBS is het ziekteverzuim onder werknemers de afgelopen vijf jaar een groeiend probleem. Deze cijfers zijn verslechterd sinds de uitbraak van Covid-19.

Vanuit economisch perspectief is het welzijn van werknemers belangrijk vanwege de impact op de bedrijfspresentaties – en op het resultaat.

Werkgevers betalen uiteindelijk de rekening wanneer werknemers ziek worden en uitvallen. Het gemiddelde netto dagverlies per werknemer op ziekteverlof is maar liefst €400, en dat loopt snel op wanneer het gaat om de uitval van high potentials en getalenteerde teamleden.

Wanneer je deze cijfers in overweging neemt, vraag je je wellicht af of het niet beter is om te investeren in oplossingen die kijken naar de gezondheid van het gehele personeelsbestand, waardoor je de risico’s in kaart kunt brengen en beperken. De échte vraag die je jezelf moet stellen: kun je je het veroorloven om het niet te doen?

De aanhoudende gezondheidscrisis heeft ontwikkelingen op het gebied van vitaliteitsprogramma’s voor bedrijven, ofwel corporate health en wellbeing, in een stroomversnelling gebracht.

Volgens het laatste onderzoek van het Top Employers Institute, wordt welzijn door 92% van toonaangevende organisaties nu als topprioriteit beschouwt, tegenover 83% in 2020. Werkgevers willen investeren in de fysieke gezondheid, fitheid, voeding en stressmanagement van hun personeel – zodat ze de vruchten kunnen plukken van meer bevlogen en beter presterend personeel.

Een preventieve aanpak

Welzijn is een breed begrip is dat bestaat uit meerdere facetten: fysiek, emotioneel, sociaal, financieel en carrièreperspectief. De meest innovatieve bedrijven focussen op de vraag; hoe kunnen we welzijn onderdeel maken van onze inspanningen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen? Hoe kunnen we hiermee een bijdrage leveren aan de gezondheid van ons personeel, alsmede de gemeenschap in het algemeen?

plaats van gezondheid te definiëren als ‘de afwezigheid van ziekte’, kijken organisaties steeds vaker naar de oorzaken van gezondheidsproblemen, zodat ze deze pro-actief aan kunnen pakken.

In de nieuwe generatie vitaliteitsprogramma’s, vind je onderwerpen als geestelijke gezondheid, lichamelijke gezondheid, fitness, voeding, stressmanagement en meer.

De achterliggende gedachte is dat werknemers zich nooit verloren mogen voelen ten aanzien van hun eigen gezondheid. Hoe cliché het ook klinkt, voorkomen is beter dan genezen.

Verschillende gezondheidsplannen voor alle werknemers

Vooraanstaande organisaties die het welzijn van medewerkers hoog in het vaandel hebben staan, hebben besloten dat een goede gezondheid niet langer een secundaire arbeidsvoorwaarde is voor de ‘happy few’.

In het verleden waren corporate health programma’s en gezondheidschecks veelal alleen toegankelijk voor de directie en het management. Gelukkig is het tegenwoordig steeds normaler dat ook reguliere werknemers van alle leeftijden toegang krijgen tot een divers aanbod welzijnsprogramma’s die passen bij hun rol en functie.

Omdat ieders gezondheid anders is, kunnen corporate health en wellbeing programma’s alleen slagen als ze ook rekening houden met de individuele behoeften, en dus geen “one size fits all” zijn.

Een van de grootste uitdagingen voor bedrijven in 2021 en daarna, is om een prestatiegerichte cultuur te creëren in een omgeving die snel verandert – en waarbij het welzijn van werknemers een sleutelrol speelt, zodat ze op hun best kunnen presteren. Organisaties die pro-actief investeren in de gezondheid van werknemers, kunnen daar later de vruchten van plukken door de kosten van productiviteitsverlies, verzuim, stress en burn-out te drukken. Naast de financiële impact, is echter het belangrijkste effect een verbetering in cultuur en bevlogenheid en daarmee de prestaties van de organisatie.

Om een cultuur te creëren waarin gezondheid centraal staat is een vergelijkbare aanpak nodig als bij elke andere grote bedrijfsverandering.

Het begint met het stellen van strategische prioriteiten – gesteund door het management en door de bijbehorende middelen vrij te maken. Vervolgens moet dit worden doorgetrokken in communicatie, employee engagement en de opvolging van de gemaakte afspraken.

1. Stel prioriteiten en veranker gezondheid en welzijn in de bedrijfsstrategie

Verandering heeft tijd nodig. En een visie. Het is daarom belangrijk dat de strategie omtrent welzijn en gezondheid aansluit bij de behoeften van het personeel. Houdt hierbij rekening dat de gezondheid van iedereen verschillend is.

De gezondheid van werknemers wordt bepaald door een mix van verschillende factoren, zoals:

• Omgeving (thuis- en werksituatie)
• Leefstijl (bijvoorbeeld voeding en beweging)
• Biologisch (DNA en genetische aanleg).

Wanneer een vitaliteitsprogramma geen rekening houdt met deze dimensies, is de kans van slagen minimaal.

Bij Ancora staan we voor een ‘360 graden’ aanpak voor gezondheid. We hebben ervaring in het samenstellen van corporate wellbeing programma’s op maat met een wetenschappelijke basis, en die voldoen aan de unieke behoeften van organisaties en personen waarmee we samenwerken.

2. Zorg voor commitment van het managementteam

Cultuurverandering komt van binnenuit en vindt plaats op alle afdelingen, maar het helpt als de passie voor verandering van bovenaf doorsijpelt.

Binnen toonaangevende organisatie gebeurt het steeds vaker dat één persoon aangesteld wordt om de koers voor corporate health en wellbeing te bepalen op mondiaal niveau; de Chief Health Officer. Zijn of haar doel is ervoor te zorgen dat de fysieke en mentale gezondheid van mensen een cruciaal ingrediënt wordt in de cultuur van de organisatie.

In die context, is het een goed idee om verschillende ‘ambassadeurs’ uit verschillende delen van de organisatie te benoemen, zodat zij voor een afdeling de katalysator voor verandering kunnen zijn.

3. Besteed voldoende middelen aan vitaliteitsprogramma’s

Vitaliteitsprogramma’s zijn niet goedkoop, maar als langetermijninvestering is het het zeker waard. Een goed begin is om alle losse HR-investeringen binnen het bedrijf op dit gebied te consolideren. Kijk bijvoorbeeld of er lokaal geïnvesteerd wordt in HR-programma’s waarvan je niet direct op de hoogte bent. Zorg dat de behoeften van het personeel goed in kaart hebt gebracht, zodat je gericht kunt investeren en prioriteiten kunt stellen – en uiteindelijk de impact kunt meten.

Om ervoor te zorgen dat corporate wellbeing niet iets is waar bij elke jaarlijkse budgetronde over onderhandelt moet worden, besluiten veel organisaties een percentage van hun totale wereldwijde HR-budget te besteden aan gezondheidsprogramma’s voor werknemers. Eventuele extra middelen kunnen – in aanvulling op het mondiale beleid – ter beschikking worden gesteld aan lokale kantoren of delen van de organisatie, waarmee zij zelf een creatieve invulling kunnen geven aan activiteiten voor het personeel.

4. Communiceer met medewerkers, betrek ze in het veranderproces

Neem je team mee in het veranderproces in de organisatie. Wees transparant over de drijfveren en waarom gezondheid centraal staat.

Bij de nieuwe generatie vitaliteitsprogramma’s, zoals die van Ancora, zijn gezondheidschecks slechts een onderdeel van de preventieve aanpak. Om de gezondheid écht te kunnen verbeteren, moeten werknemers ook zelf in actie komen. Bijvoorbeeld door kleine aanpassingen te maken in hun dieet, dagelijkse routine, en op tijd de signalen van stress en burn-out te herkennen.

Op basis van wetenschappelijke gegevens en persoonlijke begeleiding kunnen mensen hun eigen gezondheidsreis vormgeven. Ze krijgen alle tools om hun individuele, leefstijlgerelateerde gezondheidsrisico’s aan te pakken.

Maar ze moeten hier ook naar handelen. Een goede gezondheid bereik je niet vanzelf.

5. Meet het succes!

Om een nieuwe corporate wellbeing strategie succesvol te implementeren, heb je waarschijnlijk gegevens nodig om de resultaten na verloop van tijd bij te kunnen houden. Het is immers lastig actie ondernemen op dingen die je niet kunt meten. Zorg er daarom voor dat je altijd de juiste data ontvangt van je vitaliteitspartner, en stuur aan op verbetering waar nodig.

2020 stond waarschijnlijk in het teken van geïmproviseerde oplossingen voor de gezondheid van werknemers.

Als toonaangevende organisatie zou de ambitie van 2021 en daarna moeten zijn om de gezondheid van je personeel een strategisch onderdeel te maken van uw bedrijfscultuur en bedrijfsvoering. De onderscheidende factor in employer branding. Laat zien dat jouw organisatie passie heeft voor de gezondheid, het welzijn en de prestaties van je grootste troef: jouw team.

Interesse in een gratis demo per videogesprek? Klik hier om in contact te komen.