Sportarts Edwin Achterberg schrijft al jaren voor wielerblad de Fiets. Vandaag een verhaal uit de oude doos, een aneurysma wat betekend dit voor mij als sporter?
Bij een sportkeuring als voorbereiding op de Alp d’Huzes kreeg ik tijdens de inspanningstest een hartritmestoornis waardoor ik ben doorverwezen naar de cardioloog. Bij de vervolgonderzoeken is onder andere een echo gemaakt. Uit dit onderzoek is bij toeval ontdekt dat ik een aneurysma van de aorta heb van 41mm. Geluk bij een ongeluk zou je kunnen zeggen dat het ontdekt is. Volgens de cardioloog is er nog lang geen reden om je ongerust te maken en kan ik gewoon doorfietsen. Toch blijft het knagen en uit de vele patiënten folders wordt je ook niet veel wijzer omtrent hoeveel inspanning je mag verrichten zonder dat je een groot risico loopt dat het misgaat. Want er is een verschil tussen fietsen en bijvoorbeeld een Amstel Gold toertocht of de beklimming in de Alpen. Hebben jullie hier een antwoord op?
Als ik het goed begrijp dan is uw vraag of u zonder beperkingen kunt fietsen met een aneurysma van uw aorta. Deze vraag zal ik straks beantwoorden. Om te beginnen roept uw verhaal vooral vragen bij mij op. U heeft het over een ritmestoornis. Daarvan zijn er velen. Om het nog ingewikkelder te maken is het antwoord eigenlijk ook nog afhankelijk van de plaats waar het aneurysma van de aorta zich bevindt. Betreft het een abdominaal aneurysma aorta (AAA), een thoracaal aneurysma of een aneurysma van de aortawortel (aorta ascendens). Het abdominale aneurysma is overigens de meest voorkomende vorm.
Een aneurysma van de aorta is een verwijding van de grote lichaamsslagader. Bij toename van de diameter neemt ook de kans op scheuren ervan toe, oftewel een ruptuur. Dat kan gepaard gaan met hevige pijnen en ernstige inwendige bloedingen. Een ander gevaar is het risico op een dissectie. Van een dissectie is sprake als binnen en buitenwand van de aorta zich van elkaar los maken. Het voert echter te ver om hier in dit stuk verder op in te gaan. Een aneurysma komt vaker voor op oudere leeftijd, bij rokers en meer bij mannen dan bij vrouwen. Andere risicofactoren zijn overgewicht, verhoogd cholesterol, atherosclerose en erfelijkheid. Een aneurysma van de aorta geeft meestal geen klachten zodat het meestal per toeval wordt ontdekt. Daarnaast neem de omvang per jaar meestal met slechts enkele millimeters toe; hij groeit dus langzaam. De kans op scheuren neemt bij vrouwen vooral toe bij een diameter groter dan 50 mm en bij mannen bij een diameter groter dan 55 mm. In dat geval kan het operatief plaatsen van een buisprothese worden overwogen. Voor die tijd wordt geprobeerd de toename van de diameter te beperking, mn met bloeddrukverlagende medicatie.
Een toename van de diameter van de aorta kan een normale aanpassing zijn aan duurtraining en vooral krachttraining. Echter een toename tot > 40 mm is ook voor een sporter uiterst zeldzaam. Om tot sportadvies te komen raadplegen we de richtlijnen. De internationaal gebruikte richtlijnen van de Bethesda Conference Report zeggen hierover het volgende:
“volwassen sporters met een diameter van de aortawortel > 40mm wordt geadviseerd alleen deel te nemen aan laag intensieve sporten (klasse 1A sporten zoals bowling, cricket, golf, curling en yoga), hoewel het precieze risico op het krijgen van een ruptuur of dissectie in deze groep niet bekend is. Bij grote mannen met een aorta (abdominaal/thoracaal) van 40-41 mm, zonder verdere afwijkingen, kan zonder beperkingen competitieve sportbeoefening geadviseerd worden. Als wordt besloten om in competitieverband te blijven sporten dan wordt aangeraden in elk geval iedere 6-12 maanden progressie van het aneurysma te blijven monitoren.”
Er is weinig wetenschappelijk onderzoek over aneurysma’s van de aorta bij duursporters. Daarom kan het raadzaam zijn om je hierover te laten adviseren en begeleiden door een sportcardioloog. Voor een sportcardioloog bij u in de buurt kunt u kijken op de website van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie: https://www.nvvc.nl/commissies-werkgroepen/Werkgroep+Cardiologie+en+Sport
Binnen het MaximaMC werken wij samen met diverse sport-cardiologen die u mogelijk kunnen helpen.