Iedere keer als een (jonge) sporter op het sportveld overlijdt is dat een dramatische gebeurtenis en is er weer een druk uit de samenleving om alle sporters te screenen zodat dit niet meer kan en zal gebeuren.
In meer dan van de helft van alle niet traumatische doden tijdens sport is er sprake van een onderliggend cardiaal lijden waarvan de dood de eerste manifestatie is. De incidentie is zeer laag ongeveer 0,76 per 100000 AY en we moeten ons realiseren met de huidige aanpak anamnese, lichamelijk onderzoek en ECG dat we bij een screening ongeveer 20% vangen en de rest blijft onder het oppervlakte.
De vraag kan gesteld worden hoe we dit probleem moeten gaan aanpakken. Er zijn in principe twee mogelijkheden een wetenschappelijke benadering of een benadering die meer vanuit de “echte samenleving” komt.
Over de eerste benadering kunnen we vrij kort zijn , er zijn inmiddels diverse rapporten verschenen die algemene screening niet zinvol achten . De klinische effectiviteit van cardiovasculaire screening bij asymptomatische jonge niet professionele atleten ( 14-35 Y ) is laag en het is niet duidelijk of de screening het probleem van de plotse dood bij sport reduceert, screening zal leiden tot een hoog aantal vals positieven en leidt tot over diagnostisering en over behandeling en kan zo eventueel potentiële sporters onterecht afkeuren voor sportparticipatie .
Wellicht is het beter het doel van screening niet toe te spitsen op plotse dood maar op morbiditeit en sportadvisering. De sport populatie kan men het beste in twee categorieën indelen een groep sporters onder de 35 jaar en een groep boven de 35 jaar. Deze indeling wordt gemaakt omdat er een essentieel verschil in onderliggende ziekten aantoonbaar is. Bij de jongere groep sporters is er veel meer sprake van een overerfbare aandoening en bij de oudere sporter is er vaak sprake van afwijkingen aan de kransslagader . Deze aderverkalking komt ongeveer bij de helft van de oudere asymptomatische sporters voor.
Juist bij de oudere sporters ( >50y) is er een duidelijke correlatie tussen een positieve fietstest en het hebben van significante vernauwingen in de kransslagader. Juist voor deze groep is de pre competitieve screening belangrijk en kan het risico op een eventueel event verlagen. Het is niet zelden dat in deze groep “ master atleten” een zogenaamde “ Bucketlist “ leidend is voor de sportprestatie die men in het vooruitzicht heeft gepland en niet het oxidatieve vermogen van de sporter. Voor deze groep sporters is het heel belangrijk om sportprestatie en oxidatief vermogen in balans te brengen zodat teleurstellingen en eventuele calamiteiten voorkomen kunnen worden. Een preparticipatie screening voor de master atleet is een belangrijk onderdeel in de voorbereiding op een te plannen sportactiviteit .
Voor de jongere groep sporters onder de 35 jaar is een preparticipatie screening in het kader om een acute hartstilstand te voorkomen niet zinvol . Wat voor de master sporter geldt is ook van toepassing voor deze jonge groep sporters en is het belangrijk om ook de balans te vinden tussen gewenste sport prestatie en oxidatief vermogen zodat ook hier een sportkeuring een belangrijke plaats in neemt.
- Wilt u ook een sportmedisch onderzoek afnemen, of meer informatie over wat we voor u kunnen betekenen? Bel gerust
Auteur: Jan Hoogsteen