Zelf een fanatiek duiker?
“Sportduiken is een prachtige sport, zeker als je van zwemmen houdt. Zelf heb ik twintig jaar geleden mijn duikbrevetten, PADI open water en PADI advanced open water gehaald. Ik heb op vele mooie plekjes op aarde de onderwaterwereld bekeken. Je waant je dan echt als een vis tussen de vissen, haaien en andere onderwaterdieren en planten.”
Wat houdt een duikkeuring nu precies in?
“Sportduiken is een leuke sport en hobby. Het is echter ook een sport met risico’s, zelfs als mensen kerngezond zijn. Bij het sportduiken loopt iemand mogelijk risico’s doordat de druk die het water op het lichaam uitoefent verandert bij het dalen en stijgen. Indien er onder water problemen ontstaan, kan dit grote gevolgen hebben voor de duiker zelf, maar ook voor zijn of haar buddy. Een duikkeuring is een sportmedisch onderzoek waarbij specifiek gekeken wordt naar medische problemen die het risico bij sportduiken zouden kunnen vergroten. Bij de duikkeuring kijken we naar iemands duikervaring, eventuele duikproblemen in het verleden en de medische voorgeschiedenis. Dit bepaalt mede in welke mate iemand fysiek geschikt is voor de duiksport. Daarnaast brengt de arts de longfunctie in kaart en inspecteert hij de oren. Al deze informatie laat zien of iemand al dan niet een verhoogd risico loopt bij het sportduiken. Aan het einde van de keuring bespreekt de arts de risico’s en de eventuele maatregelen die nodig zijn om deze risico’s te verkleinen.”
Waarom is een spirometrieonderzoek (longfunctietest) een belangrijk onderdeel van de duikkeuring?
“Bij sportduiken daal je met perslucht af onder water. Hierbij neemt de druk op het lichaam toe en wordt het volume in alle luchthoudende holtes van het lichaam kleiner. Bij het opstijgen is dit precies andersom: de druk op het lichaam wordt minder waardoor het volume in alle luchthoudende holtes weer toeneemt. Als iemand daarbij niet uitademt tijdens het opstijgen kan dit leiden tot te grote volumes waardoor schade aan de longen ontstaat. Iemand met een longaandoening kan de lucht mogelijk niet vrij uitademen, er is dan sprake van een luchtwegobstructie. Bij het opstijgen kunnen de longvolumes zo groot worden, dat er een verhoogde kans is op longschade. Een spirometrieonderzoek geeft een indruk van de longfunctie, de grootte van de longen en de ademwegweerstand.”
Waar dien je rekening mee te houden als je gaat duiken (in het buitenland)?
“Als je bij het duiken omlaag gaat, lossen de ingeademde gassen in het lichaam op. Maar bij het opstijgen wordt de druk op het lichaam minder waardoor de opgeloste gassen vrijkomen. Als iemand te snel stijgt of te snel achter elkaar meerdere duiken maakt, kan er belvorming in het lichaam optreden, met klachten als gevolg. Dit wordt decompressieziekte genoemd. Vliegen of reizen naar hoger gelegen gebieden, kort na het duiken, kan ook decompressieziekte veroorzaken. Om te voorkomen dat er decompressieziekte ontstaat tijdens de vlucht, is het van belang om minimaal twaalf uur na een duik (en langer bij meerdere duiken) niet te vliegen. Hoe langer de tijd tussen de duik in het water en de vlucht met het vliegtuig, des te meer tijd er is voor het vrijkomen van stikstof uit het lichaam. Daardoor verkleint de kans op decompressieziekte.”
Wat zijn de risico’s voor mensen die geen duikkeuring ondergaan?
“Bij veel duikscholen, vooral in het buitenland, wordt alleen een medische vragenlijst ingevuld die de duiker moet ondertekenen. Dit is echter geen vervanging van een duikkeuring. De duikschool benut deze ingevulde vragenlijsten in de praktijk vooral om zich te wapenen tegen schadeclaims bij eventuele duikongevallen. Als iemand op deze manier, dus zonder keuring, het water ingaat, duikt hij of zij mogelijk met een verhoogd risico, waarbij de eigen gezondheid en die van de buddy onbedoeld in gevaar gebracht kan worden. Bij een duikkeuring wordt een inschatting gemaakt van de eventuele risico’s en wordt gekeken of dit risico door maatregelen verkleind kan worden. Indien het risico bij sportduiken echt te hoog is, wordt duiken afgeraden.”
- De duikkeuring heet bij SMC SportMáx de Basis+. Als u bij het maken van een afspraak aangeeft dat het om een duikkeuring gaat, zorgt de secretaresse dat u bij de juiste arts terecht komt. Bij SMC SportMáx nemen specialisten dagelijks duikkeuringen en andere sportmedische onderzoeken af.
- Vanuit de Professional Association of Diving Instructors (PADI) en de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) is een duikkeuring verplicht. Een goedkeuringsbewijs van een sportduikkeuringsarts is overal ter wereld geldig. De geldigheid van een keuring is door de NOB op drie jaar gesteld. Boven de vijftig jaar is dit echter een jaar, al kan hierop basis van medische gronden van afgeweken worden. Internationale organisaties hanteren echter een variabele geldigheidsduur, van één tot vijf jaar.